Priority sector lending

Priority Sector refers to those sectors of the economy which may not get timely and adequate credit in the absence of this special dispensation. Priority Sector Lending is an important role given by the Reserve Bank of India (RBI) to the banks for providing a specified portion of the bank lending to few specific sectors like agriculture and allied activities, micro and small enterprises, poor people for housing, students for education and other low income groups and weaker sections.. This is essentially meant for an all round development of the economy as opposed to focusing only on the financial sector.[1] CATEGORIES OF PRIORITY SECTOR The broad categories of priority sector for all scheduled commercial banks are as under: (i) Agriculture and Allied Activities (Direct and Indirect finance): Direct finance to agriculture shall include short, medium and long term loans given for agriculture and allied activities directly to individual farmers, Self-Help Groups (SHGs) or Joint Liability Groups (JLGs) of individual farmers without limit and to others (such as corporate, partnership firms and institutions) up to Rs. 20 lakh, for taking up agriculture/allied activities. Indirect finance to agriculture shall include loans given for agriculture and allied activities as specified in Section I, appended. This distinction between direct and indirect agriculture is dispensed with. Instead, the lending to agriculture sector has been re-defined to include (i) Farm Credit (which will include short-term crop loans and medium/long-term credit to farmers) (ii) Agriculture Infrastructure and (iii) Ancillary Activities,[2] (ii) Small Scale Industries (Direct and Indirect Finance): Direct finance to small scale industries (SSI) shall include all loans given to SSI units which are engaged in manufacture, processing or preservation of goods and whose investment in plant and machinery (original cost) excluding land and building does not exceed the amounts specified in Section I, appended. Indirect finance to SSI shall include finance to any person providing inputs to or marketing the output of artisans, village and cottage industries, hand-looms and to cooperatives of producers in this sector. (iii) Small Business / Service Enterprises: shall include small business, retail trade, professional & self-employed persons, small road & water transport operators and other service enterprises as per the definition given in Section I and other enterprises that are engaged in providing or rendering of services, and whose investment in equipment does not exceed the amount specified in Section I, appended. (iv) Micro Credit : Provision of credit and other financial services and products of very small amounts not exceeding Rs. 50,000 per borrower to the poor in rural, semi-urban and urban areas, either directly or through a group mechanism, for enabling them to improve their living standards, will constitute micro credit. (v) Education loans: Education loans include loans and advances granted to only individuals for educational purposes up to Rs. 10 lakh for studies in India and Rs. 20 lakh for studies abroad, and do not include those granted to institutions; (vi) Housing loans: Loans up to Rs. 28 lakh in metropolitan cities where population is above 10 lakh and Rs. 20 Lakh at other center s for construction/purchase of a dwelling unit per family provided total cost of the unit in metropolitan centres and at other centres does not exceed Rs. 35 Lacs and Rs. 25 Lacs respectively. (excluding loans granted by banks to their own employees) and loans given for repairs to the damaged houses of individuals up to Rs.5 lakh in metropolitan centres and Rs. 2 Lakh at other centres. (2) Investments by banks in securitised assets, representing loans to agriculture (direct or indirect), small scale industries (direct or indirect) and housing, shall be eligible for classification under respective categories of priority sector (direct or indirect) depending on the underlying assets, provided the securitised assets are originated by banks and financial institutions and fulfill the Reserve Bank of India guidelines on securitisation. (3) Under Weaker Sections : Priority sector loans to the following borrowers are considered under Weaker Sections category:- (a) Small and marginal farmers; (b) Artisans, village and cottage industries where individual credit limits do not exceed `50,000; (c) Beneficiaries of Swarnajayanti Gram Swarozgar Yojana (SGSY), now National Rural Livelihood Mission (NRLM); (d) Scheduled Castes and Scheduled Tribes; (e) Beneficiaries of Differential Rate of Interest (DRI) scheme; (f) Beneficiaries under Swarna Jayanti Shahari Rozgar Yojana (SJSRY); (g) Beneficiaries under the Scheme for Rehabilitation of Manual Scavengers (SRMS); (h) Loans to Self Help Groups; (i) Loans to distressed farmers indebted to non-institutional lenders; (j) Loans to distressed persons other than farmers not exceeding `50,000 per borrower to prepay their debt to non-institutional lenders; (k) Loans to individual women beneficiaries up to `50,000 per borrower. (L) also called or known as priority sector advancement (PSA); (m) Account holders under Pradhan Mantri Jan Dhan Yojana (PMJDY) (vii) Renewable energy sector has also been added to priority sector lending in the year 2015.

छु ले तेरे चरणो की धूल

स्वामी ॐ
शुभ संध्या..स्वामी भक्तहो.

!!..जो छू ले तेरे चरणो की धूल स्वामी वो
मिट्टी से सोना बन जाये ....!!

!!..इक नज़र जिस पर पड़ जाये तेरी वो कंकर
भी कोहिनूर कहलाये .....!!

!!..खाली दामन भर देता है तू , सबकी तू
हर मुराद पूरी कर देता है स्वामी..!!

!!.जब देने पर आता है तो तू लिखी
तकदीर का भी रुख बदल देता है तू
स्वामी.......!!!!

जन्मो जन्मी ऐसा सद्गुरु मिळेल मजला

जन्मोजन्मी ऐसा सदगुरु मिळेल जरी मजला..
अनेक योनी भोगीन सुखे स्वानंदा सजला....

आता आता जरा जराशी
भक्ती करू लागलो आहे
भक्ती करणे हाती नसते
काही समजू लागलो आहे ......

भक्ती म्हणजे खास काही
तसे वेगळे करणे नसते
अन शरणागती म्हणजे हि
ठरवून शरण जाणे नसते ......

मन मनाशी उगाच खेळते
परी मना ते ठाऊक नसते
सुटले जरी धन दारा सुत  
मन अजून सुटलेले नसते .....

इथला सुटला जरी हव्यास
तिथला परी अजून असतो
भक्तीचे हे महा माया जाल
कुणी विरळा एक जाणतो ......

शिव की करो आराधना

शिव की करो आराधना |
सुनते हैं वो हर प्रार्थना ||

वो सब के पालनहार हैं, श्रृष्टि के रचना कार हैं |
उनकी शरण मे जो गया, उस भक्त का उद्धार है |
चरणों मे उनके बैठना, हाथो से उनको थामना ||

शिव की करो आराधना||

भोले हैं वो प्यारे भी हैं, सब देव मे न्यारे भी है |
माना गले मे सर्प भी, त्रिशूल वो थामें भी हैं |
त्रिदेव हैं, त्रिनेत्र हैं, जाने वो सब की भावना ||

शिव की करो आराधना |
सुनते हैं वो हर प्रार्थना ||

ओम नमो भगवते दत्तात्रेयाय

!! ॐ नमो श्री भगवते दत्तात्रेयाय !!
जगद्वंद्य अवधूत दिगंबर, दत्तात्रय गुरु तुम्हीच ना ?
अनन्यभावे शरणांगत मी,भवभय वारण तुम्हीच ना ? ll
कार्तवीर्य यदु परशुरामही, प्रबोधिले गुरु तुम्हीच ना ?
स्वामी जनार्दन एकनाथ तरि, कृतार्थ केले तुम्हीच ना ?
नवनारायण सनाथ करुनी,पंथ निर्मिला तुम्हीच ना ?
मच्छिंन्द्रादि जति प्रवृत्त केले, जन उद्धारा तुम्हीच ना ?
दासोपंता घरी रंगले, परमानंदे तुम्हीच ना ?
नाथ सनदिचे चोपदार तरि, श्रीगुरू दत्ता तुम्हीच ना ?
युगायुगी निजभक्त रक्षणा, अवतरता गुरु तुम्हीच ना ?
बालोन्मत्त पिशाच वृत्ती, धारण करता तुम्हीच ना ? ll
स्नान काशिपुरी चंदन पंढरी, संध्या सागरी तुम्हीच ना ?
करुनी भिक्षा करविरी भोजन, पंचाळेश्वरि तुम्हीच ना ?
तुळजापुरी करशुद्धि तांबुल, निद्रा माहुरी तुम्हीच ना ?
करुनी समाधी मग्न निरंतर, गिरनारी गुरु तुम्हीच ना ?
विप्र स्त्रियेच्या वचनी गुंतले, पीठापुरी गुरु तुम्हीच ना ?
श्रीपादवल्लभ नरसिंह सरस्वती, करंजनगरी तुम्हीच ना ?
जन्मताच ओंकार जपुनी, मौन धरियेले तुम्हीच ना ?
मौजी बंधनी वेद वदोनी, जननी सुखविली तुम्हीच ना ? ll
चतुर्थाश्रम जीर्णोद्धारा, आश्रम घेउनी तुम्हीच ना ?
कृष्ण सरस्वति सद्गुरू वंदुनी, तीर्था गमले तुम्हीच ना ?
माधवारण्य कृतार्थ केला, आश्रम देऊनी तुम्हीच ना ?
पोटशुळाची व्यथा हरोनी, विप्र सुखविला तुम्हीच ना ?
वेल उपटुनी विप्रा दिधला, हेमकुम्भ गुरु तुम्हीच ना ?
तस्कर वधूनि विप्र रक्षिला, भक्तवत्सल तुम्हीच ना ?
विप्रस्त्रियेचा पुत्र उठविला, निष्ठा देखुनी तुम्हीच ना ?
हीनजिह्व वेदपाठी केला, सजीव करुनी तुम्हीच ना ? ll
वाडी नरसिंह औदुंबरही, वास्तव्य करुनी तुम्हीच ना ?
भीमा अमरजा संगमी आले, गाणगापुरी गुरु तुम्हीच ना ?
ब्रह्ममुहूर्ती संगमस्थानी, अनुष्ठानि रत तुम्हीच ना ?
भिक्षा ग्रामी करुनी राहतां, मध्याह्नी गुरु तुम्हीच ना ?
ब्रह्मराक्षसा मोक्ष देऊनी, उद्धरीरि मठी तुम्हीच ना ?
वांझ महिषी दुभविले, फुलविले शुष्क काष्ठ तुम्हीच ना ?
नंदीनामा कुष्ठी केला, दिव्यदेहि गुरु तुम्हीच ना ?
त्रिविक्रमा विश्वरूप दाऊनी, कुमसी ग्रामी तुम्हीच ना ? ll
अगणित दिधले धान्य कापुनी, शूद्रा शेत गुरु तुम्हीच ना ?
रत्नाईचे कुष्ठ दवडिले, तीर्थे वर्णित तुम्हीच ना ?
आठही ग्रामी भिक्षा केली, दिपवाळी दिनी तुम्हीच ना ?
भास्कर हस्ते चारसहस्रा, भोजन दिधले तुम्हीच ना ?
निमीषमात्रे तंतुक नेला, श्रीशैल्यासी तुम्हीच ना ?
सायंदेवां काशीयात्रा, दाखविली गुरु तुम्हीच ना ?
चांडाला मुखि वेद वदविले, गर्व हरायाा तुम्हीच ना ?
साठ वर्षे वांझेसी दिधले,कन्यापुत्रही तुम्हीच ना ? ll
कृतार्थ केला मानसपूजनी, नरकेसरि गुरु तुम्हीच ना ?
माहूरचा सतिपती उठवोनी, धर्म कथियला तुम्हीच ना ?
रजकाचा यवनराज बनवुनी, उद्धरिला गुरु तुम्हीच ना ?
अनन्यभावे भजता सेवक, तरतिल वदले तुम्हीच ना ?
कर्दळीवनिचा बहाणा करुनी, गाणगापुरी स्थित तुम्हीच ना ?
निर्गुण पादुका दृष्य ठेऊनि, गुप्त स्वामी मठी तुम्हीच ना ?
विठाबाईचा दास मूढ परि, अंगीकारिला तुम्हीच ना ?
आत्मचिंतनी रमवा निशिदिनी, दीनानाथ गुरु तुम्हीच ना ?
!! ॐ नमो श्री भगवते दत्तात्रेयाय !!
!! दिगंबरा दिगंबरा श्रीपाद श्रीवल्लभ दिगंबरा !!
!! दिगंबरा दिगंबरा श्रीपाद श्रीवल्लभ दिगंबरा !!

तुझ्या कांतीसम रक्तपताका

तुझ्या कांतिसम रक्तपताका पूर्वदिशी फडकती
अरुण उगवला, प्रभात झाली, ऊठ महागणपती
सूर्याआधी दर्शन घ्यावे तुझे मूषकध्वजा
शुभद सुमंगल सर्वाआधी तुझी पाद्यपूजा
छेडुनि वीणा जागविते तुज सरस्वती भगवती
आवडती तुज म्हणुनि आणिली रक्तवर्ण कमळे
पांचमण्याच्या किरणांसम ही हिरवी दुर्वादळे
उभ्या ठाकल्या चवदा विद्या घेउनिया आरती
शुर्पकर्णका, ऊठ गजमुखा, उठी रे मोरेश्वरा
तिन्ही जगांचा तुच नियंता, विश्वासी आसरा
तुझ्या दर्शना अधीर देवा हर, ब्रह्मा, श्रीपती !!

Suprabhat ..... !!

त्वचेला खाज आणि त्यावर उपाय

त्वचेला खाज येणे ही अतिशय त्रासदायक गोष्ट आहे. जितके जास्त खाजवाल तितकी खाज (कंड) जास्त येते. अतिप्रमाणात खाजवल्यास त्वचेला हानी पोहचून संसर्ग होण्याचा धोका असतो. मग यापासून बचावण्यासाठी तुम्ही घरीच हे काही नैसर्गिक उपाय करून पहा यामुळे कंड सुटण्याचे प्रमाण कमी होण्यास मदत होईल. 1) खोबरेल तेल कधी त्वचेच्या शुष्कतेमुळे तर कधी कीटकाच्या दंशामुळे शरीराला खाज येण्याची शक्यता असते. अशावेळेस त्यावर खोबरेल तेल चोळल्यास त्यापासून आराम मिळवण्यास नक्कीच मदत होते. जर शरीरावर सर्वत्र खाज सुटत असेल तर कोमट पाण्याच्या बाथटबमध्ये पडून रहा. त्यानंतर शरीर कोरडे करून शरीराला तेल लावा. 2) पेट्रोलियम जेली जर तुमची त्वचा खुपच संवेदनशील असेल तर पेट्रोलियम जेली फारच उपयुक्त आहे ! पेट्रोलियम जेलीचे कोणतेही दुष्परिणाम होत नसल्याने त्वचेतील सौम्यता राखण्यासाठी पेट्रोलियम जेली मदत करते.त्यामुळे कंड कमी करून त्वचेचे नुकसान होण्यापासून तुमचा बचाव होतो. 3) लिंबू 'व्हिटामिन सी'ने युक्त लिंबात ब्लिचिंग क्षमतादेखील असल्याने त्वचेचा कंड कमी होण्यास मदत होते. तसेच लिंबामुळे त्वचेत होणारी दाहकता कमी होते. त्वचेच्या ज्या भागावर खाज सुटते तेथे लिंबाच्या रसाचे काही थेंब टाका. वार्‍यावरच हे थेंब सुकू द्या. काहीवेळाने तुम्हाला त्रास कमी होत असल्याचे जाणवेल.  4) बेकिंग सोडा शरीराच्या लहानशा भागावर येणार्‍या खाजेपासून सुटका मिळवण्यासाठी बेकिंग सोडा फारच उपयुक्त आहे. 3 भाग सोड्यात 1 भाग पाणी एकत्र करून त्याची पेस्ट करा व खाज येणार्‍या भागावर लावा. मात्र त्वचेवर चिर गेली असल्यास किंवा जखम असल्यास हा उपाय करू नये. शरीरभर खाज सुटत असेल तर कपभर सोडा ,कोमट पाण्याच्या बाथटब मध्ये टाकून आंघोळ करा. किंवा अर्धा तास त्यात पडून रहा. 5) तुळस तुळशीतील औषधी गुणधर्म शरीरावरील खाज कमी करण्यास मदत करतात. तुळशीची पानं त्वचेवर खाज येत असलेल्या भागावर चोळा. किंवा पाण्यात काही तुळशीची पाने टाकून काढा बनवा. त्या पाण्यात कापसचा बोळा किंवा कपडा बुडवून तो खाजtvache येत असलेल्या भागावर लावा. 6) कोरफड कोरफडातील औषधी गुणधर्म त्वचेतील दमटपणा योग्य प्रमाणात राखण्यास व त्वचेला थंडावा देण्यास मदत करतात. कोरफडातील गर खाज येत असलेल्या भागावर लावा. काही मिनिटे तसेच राहू द्या. यामुळे खाज कमी होण्यास मदत होईल. शरीराला कंड सुटत असल्यास खाजवून त्वचेची हानी करण्यापेक्षा हे काही घरगुती उपाय करा. मात्र वेळीच आराम न मिळाल्यास त्यामागील नेमके कारण शोधा व डॉक्टरांचा सल्ला घ्या. काही वेळेस सिंथेटीक कपड्याची , काही अन्नपदार्थांची अ‍ॅलर्जी असल्यास खाज सुटू शकते. तसेच खाजवल्यानंतर त्वचेचा रंग बदलत असल्यास , झोपेत त्याचे प्रमाण वाढत राहिल्यास किंवा चट्टे निर्माण झाल्यास डॉक्टरांना नक्की दाखवा. छायाचित्र सौजन्य – Getty Images

शिव शंकर

*शिव शंकर म्हणजे कोण..?*बऱ्याच वेळेला श्री शिवशंकर हे संपूर्ण निळ्या रंगात दाखवले जातात.ते संपूर्ण निळे नसून आपण रामदास स्वामी लिखित लवथवती विक्राळा ही आरती नीट म्हंटली किंवा ऐकली तर आपल्या लक्षात येईल की ते"कर्पुरगौरा भोळा...." म्हणजे कापरासारखे पांढरे शुभ्र आहेत. त्यांचा फक्त कंठ निळा आहे. त्यांचा संपूर्ण परिवारच "पांढरा शुभ्र" आहे. त्यांचा वास आहे तो हिमालय पांढरा शुभ्र, त्यांच्या जटेतील गंगा पांढरी शुभ्र, त्यांची पत्नी"गौरी" नावातच गोरेपणा आहे तीही गोरीच आहे नावाप्रमाणे, त्यांच्या समोरील नंदी [ या नंदीची आत्यंतिक अवस्था म्हणजे "आ"नंदी" किंवा"आनंद". ] हाही पांढरा शुभ्र.शिवमंदिराला "गाभारा" असे म्हणतात. किंवा गर्भ गृह असेही म्हणतात. अर्थ स्पष्ट आहे. इथे निर्मिती प्रक्रियाचालते. रस्त्यावरून जाताना शिव पिंडदिसत नाही. त्यासाठी आत गाभारयात म्हणजे "आत मनात" उतरावे लागते. बाहेर असलेले कासव हेच सांगते की मी जसे संकट आल्यावर माझे पाय आत ओढून घेते तसे देवाची भक्ती करायची तर मनाला आत ओढून घेऊन त्याचे बाहेरचे मोह, विषय, षडरिपू यांचे सारे दरवाजे बंद करा. आणि आत या. मग तुम्हाला आपोआप "तो" दिसेल....तसेच हे कासव सांगते की माझ्यासारखी तुमच्या मनाची बाहेरच्या विषया कडील धाव मंद करा, थांबवा.*"शं" "कर" म्हणजे कल्याण करणारा....*शिव = शव = इ / शव म्हणजे शंकर आणि इ म्हणजे शक्ती, पार्वती. जो पर्यंत शिव हे शक्तीयुक्त नाहीत तो पर्यंत ते शव म्हणजे प्रेतासमान निर्बल आहेत. म्हणून शिव हे अर्ध्या भागात पार्वती असलेले दाखवतात. त्याचाच दुसरा अर्थ की प्रत्येक एका गोष्टीत थोडीशी दुसरी गोष्ट असते. चायनीज अक्यूपंक्चर मध्ये असे एक चिन्ह आहे. हा शिव आणि त्यांची बायको "शीवी"हे दोघे बिघडले की "आपण चिडल्यावर देतो ती "शिवी" होते...... त्यांच्या प्रत्येक नामाला खूप काही अर्थ आहे. ते आपण पुन्हा कधीतरी नक्की बघू......श्री शिवाच्या भालावरील चंद्र म्हणजे ज्ञानेश्वरांनी वर्णिलेले चंद्रामृताचे तले आहे. हे मेंदूत असते. योगातील जी सतरावी कला आहे त्यात हे तळे कलंडून त्यातून अमृत स्त्रवते. वैद्न्यानिक भाषेत म्हणायचे झाले तर मेंदूतील "Thalamus "ही ग्रंथी म्हणजे "सूर्य आणि"HypoThalamus "म्हणजे चंद्र होय. ज्या योग्याच्या मेंदूतील हा "चंद्र" पूर्ण कलेने प्रकाशत असतो तो सर्व विषयांचा जाणकार होतो. त्याच्या शरीराला "कुंडलिनी जागृती" मुळे एक विदीर्ण अवस्था आणि देहाची अआत्यान्तिक आग ही या चंद्राने शमते. तसेच शिवाचा तिसरा डोळा म्हणजे दोन भुवयांच्या मध्ये, आतल्या बाजूला असलेली "Pineal " ग्रंथीहोय. या ग्रंथीचे वैशिष्ट्य म्हणजे उन्हात गेल्यावर ही ग्रंथी कार्यरत होते. म्हणजेच ती "Photo Sensitive " असते. याचाच अर्थ तिला "प्रकाश दिसतो". म्हणजे जो योगी प्रचंड साधना करून असा महासिद्ध होतो, परमहंस होतो त्याची ही प्रकाशाने जागृत होणारी ग्रंथी "महाजागृती" मिळून सारया जगातील [ त्रिलोकातील] भूत. वर्तमान आणि भविष्य या तिन्ही काळातील सारया गोष्टी त्या महायोग्यापुढे, त्याच्या "तिसरा डोळा अर्थात Pineal Gland पुढे दृग्गोचर होतात. एका साधकाने शंकर बनायचे आहे.....साधना करून.वेगळ्या भाषेत शंकर म्हणजे कोण हे सांगायचे तर ते अणु केंद्रकातील"Neutron " आहेत. की जो अधिक, वजा असा कोणताही विद्युत भार नसलेला असा शिवशंकरांनसारखाएक "विरागी, उदासीन" असा कण असतो. तो कोणत्याही रेण्वीय रचनेत प्रत्यक्ष भाग घेत नाही, पण त्याचे अस्तित्व आवश्यक सुद्धा असते आणि त्याची संख्या बदलली तर त्या अणूचे आणि त्या अणुमुळे बनलेल्या रेणूचे गुणधर्म बदलतात. असो. यामध्ये प्रोटोन हे विष्णू आणि इलेक्ट्रोन हे ब्रह्मा असे म्हणता येईल. अणु आणि रेणूंची रचना ही कमळा रमाणेच दाखवली जाते. आता त्यात खोलात जायला नको. अजून त्यांचे एक रूप हे विष्णू हे [त्रिविक्रम अर्थात tin पावलात जग व्यापणारे] उत्तर ध्रुव, दक्षिण ध्रुव आणि त्यामधील कोणताच ध्रुव गणला जात नसलेला एक भाग असे "तीन" पावलात जग व्यापणारे "चुंबक", ब्रह्मा हे या चुंबकीय शक्तीला मायेची उपाधी लागल्याने निर्माण झालेली विद्युत, वीज किंवा वात आणि श्री शंकर हे या तिघांव्यतिरिक्तउरलेले "शेष" म्हणून"गुरुत्वाकर्षण"शक्ती ही होय. या"गुरुत्वाकर्षण"शक्तीच्या "शेष नागावर" चुंबकीय शक्ती किंवा श्री विष्णू हे पहुडलेले असतात आणि त्यांच्या नाभीतून ब्रह्मदेव म्हणजे मायेच्या उपाधीने निर्माण झालेले विद्युत क्षेत्र हे होय.एका शापामूळे शंकरांना पृथ्वीवर मूर्ती रुपात न पूजले जाता "पिंड" किंवा "लिंग" स्वरूपात राहावे लागतेआहे. शिव हा शब्द " विश" [म्हणजे प्रवेश करणे- विसा हा इंग्रजी शब्दही या वरूनच आला आहे अगदी अर्थासहित... ] या शब्दावरून आला आहे, आणि तो अक्षरश: त्याच्या कामाच्या स्वरूपावरूनच घेतला गेला आहे. त्याचा संबंध मी इथे सरळ सरळ न देता आपण तो पुढील संपूर्ण वर्णन वाचून लावून घ्यावा अशी विनंती करतो......इथे जाता जाता एक गोष्ट सांगावीशी वाटते, ती ही की, "विष्णू" हा शब्द"विष" या संस्कृत धातू वरून आला आहे. आणि या पोटफोड्या "ष" वाल्या "विष" याधातूचा अर्थ " व्यापून रहाणे " असा आहे. विष्णू हे हे जग व्यापून रहातात."पिंड" या शब्द जे सूक्ष्मात आहे तेच स्थुलात आहे, जे पिंड म्हणजे एक"पेशीत" आहे तेच देहात आहे आणि अणुरेणूत आहे तेच ग्रहमाला, आकाशगंगानमधेही आहे हे दर्शवतो.लिंग आणि अंग असे देहाचे दोन भाग असतात. अंग हे मुख्य असते. शिवलिंग हेवरील लिंग आणि ज्यावर ते लिंग आहे ती शाळुंका अशा दोन भागांनी बनलेले असते. हे स्त्री आणि पुरुषांच्या मिलनाचे प्रतिक आहे. त्यातून वाहणारे पाणी हे पवित्र नसून त्याज्य असते. ते पिवू किंवा अंगावर उडवून घेऊ नये. आणि म्हणूनच ते ओलांडायचे नसते. शंकरांच्या प्रदक्षिणेला "सोमसूत्री" प्रदक्षिणा असे म्हणतात. म्हणजे जिथे शाळुंका संपते तेथ पर्यंत जाऊन पुन्हा उलट फिरून उलट्या बाजूने शाळून्के पर्यंत जाऊन पुन्हा समोर येणे. इथे १ प्रदक्षिणा पूर्ण होते. प्रदक्षिणा म्हणजे- प्र- पुढे जाणे आणि दक्षिणा म्हणजे आपल्या उजव्या बाजूला....आपल्या उजव्या बाजूला म्हणजे सव्य गतीने अथवा Clock Wise Direction ने पुढे जाणे म्हणजे प्रदक्षिणा... पृथ्वी,चंद्र, ग्रह, तारे, अणु, रेणू हे सगळे गतिशील आहेत. आणि तेही फिरत आहेत मग आपणही जर योग्य पद्धतीने फिरलो तर एक विधायक, निर्मितीक्षम आणि जीवन बदलून टाकणारे कार्य करत असतो. म्हणून प्रदक्षिणा करायची.शंकरांची पिंडी ही स्त्री पुरुष मिलनाची प्रतिक असल्याने आणि पूर्वीच्या ऋषीनच्या अभ्यासानुसारत्यातून होणारी आत्यंतिक उर्जा निर्मिती ही रजस्वला म्हणजे पाळी चालू असलेल्या स्त्रियांच्या दृष्टीने घातक असल्याने त्यांनी शिव मंदिरात जाऊ नये असा दंडक होता. त्यात स्त्रियांना कमी लेखण्याचा प्रश्नच नव्हता. आता सर्वांनाच जसे माहित आहे की पिरामिड च्या वैशिष्ट्यपूर्ण आकारामूळे त्यातूनअत्यंत अचंबित करणारी उर्जा निर्माण होते. त्यात भाजी, फळे, दुध कित्येक दिवस खराब न होता रहाते. ब्लेडला परत धार येते, आरोग्या साठी उपयोग होतो...वगैरे...त्या प्रमाणेच शिवपिंडीच्या वैशिष्ठ्यपूर्ण आकारा मूळेही प्रचंड उर्जा निर्मिती होते.आपण जर नीट पाहिले तर सध्याच्या अणुभट्टीची रचना आणि कार्य हे देखील बरोबर शिवपिंडी प्रमाणेच चालते. त्यातही फिजन पद्धतीने अणु उर्जा निर्माण केली जाते आणि भोवती फिरवलेले पाणी गरम होते ते वापरून उर्जा निर्माण केली जाते, हेही पाणी त्याज्यच असते. अशीच उर्जा शिवपिंडीतही तयार होत असते.सुप्त किंवा निद्रिस्त ज्वालामुखीप्रवणक्षेत्रात शंकरांची "बाराही ज्योतिर्लिंगे" आहेत. "ज्योती" या नावातच तेथील अग्नी दिसून येतो आहे. शिव पिंडीवरील भस्माच्या तीन पट्ट्यांमध्ये वेडेवाकडेपणा आला की पृथ्वीच्या पोटात काही हालचाल चालू आहे असे अनुमान लावीत असत. पूर्वी ऋषीनी असे अनेक वेगवेगळे प्रयोग केले होते.पिंडी मधेही ५ तत्वाननुसार आकाशलिंग, वायूलिंग, अग्निलिंग, जललिंग आणि भूलिंग किंवा पृथ्वीलिंग असे ५ प्रकार आहेत. आपल्याला माहित असलेल्या रामायणातील गोष्टीप्रमाणे श्री शंकरांनी रावणाला दिलेले लिंग हे"भूलिंग" होते. त्यामुळे ते त्याने पृथ्वीवर ठेवल्यावर पृथ्वीरूप होऊन गेले अर्थात चिकटले.*सर्प* - जागृत झालेली कुंडलिनी शक्ती....हिचे वर्णन साडेतीन वेटोळी घालून बसलेला सर्प असेच आहे.*त्रिशूल* - हा शब्द त्रि म्हणजे तीन आणि शूल म्हणजे टोचणे, टोचणारे हत्यार अशा अर्थाने झाला आहे. यात तीन काय तर १] त्रिलोक- भू- पृथ्वी, भुव: पृथ्वीवरचे अंतराळ आणि स्व: म्हणजे स्वर्ग, २] त्रिदोष अर्थात वात, पित्त आणि कफ ३] तीन मुख्य रिपू म्हणजे शत्रू - काम, क्रोध आणि लोभ या सर्वांवर विजय मिळवत्या साठी ज्याने हे जे साधनेचे हत्यार धारण केले आहे ते म्हणजे त्रिशूल.*डमरू* - साधकाला आपल्या "नादाने" मंत्रमुग्ध करणारे हे डमरू वासने पासून सोडवते. हे वाजवताना चुकले तर त्यातील दोरयाला टोकाशी असलेल्या गाठी वाजवणारयाला जोरात लागतात. त्यामुळे एकाग्रता आणि कुशलता अतिशय आवश्यक. शिवाय ते चामड्यापासून बनवलेले असते. साधकाने त्याचे शरीर असेच उत्तम"ताणायचे" असते की त्यातून योगध्वनी निघावा.*गंगा* - गं [ गम ] आणि गा अशा दोन शब्दांपासून हा शब्द बनला आहे. गम म्हणजे वेगाने फिरणे आणि "गा" म्हणजे धारण करणे, तिला रूप प्राप्त होणे होय. हे वेगाने फिरणारे जलतत्व शिव शंकरांच्या जटेत म्हणजे गुरुत्वाकर्षणामध्ये धरले जाऊन स्थिर होते. आणि नंतर मग "धरे" वर म्हणजे पृथ्वीवर सोडले जाते.शिव शंकर जे वाघ्रचर्म परिधान करतात ते साधना करताना धारण केले तर साप, विंचू जवळ येत नाहीत. शरीरामध्ये उब रहाते. साधना करताना निर्माण होणारीवीज धरतीमध्ये निघून न जाता शरीरात फिरते.*रुद्राक्ष* - शंकरांचा डोळा म्हणून ओळखले जाणारे हे फळ त्यावरील कमी अधिक रेघांमुळे एकमेकांपेक्षा वेगळे ओळखले जाते. हवेतील साधकाला आवश्यक लहरी शोषून घेणे हे यांचे काम. याचे पाणी हृदय रोगांवर गुणकारी आहे.*भस्मलेपन* - भस्मामध्ये वनस्पती मधील अनेक गुणकारी द्रव्यांची "Oxides" असतात. जी पोटात घेण्याने आणि शरीराला वरून लावल्याने गुणकारी सिद्ध होतात. तसेच भस्म शरीराला वरून लावल्याने शरीराचे थंडीपासून आणि आसपासच्या किडे, विंचू यापासून संरक्षण होते. अर्थात ह्या सारया गोष्टी जे साधक रानावनात साधना करतात त्यांच्यासाठी आहेत. तुम्ही घरात असा सगळ्या अंगाला भस्म फासून फिरण्याचा प्रयोग केलात तर घरची मंडळी, पत्नी, मुले चिंचेच्या फोकाने फटकावून घरातून हाकलवून देतील.......हाहाहा......*खडावा* - पायातील लाकडी खडावा घालूनफिरणे हे अतिशय अवघड असते. पाय, बोटे चालता येणार नाही इतके दुखतात. मनावर विजय मिळवण्यासाठी आणि तेथील अक्यूप्रेशरचे बिंदू दाबले जावेत म्हणू या खडावानचा उपयोग केला जातो. खडावा वापरल्याने पोट, पौरुष ग्रंथी, आणि मेंदूचे काम सुधारते.*कमंडलू*- स्वत:च्या शक्तीने भारीत केलेले पाणी यात ठेवले जात असे. याचा वैशिष्ट्यपूर्ण आकारही यातील पाण्याची शक्ती वाढवण्या साठी उपयुक्त असाच असतो.आपले ऋषी मुनी हे फार मोठे संशोधक होते. फक्त त्यांची परिभाषा वेगळी होती, आपली आजची विज्ञानाची परिभाषावेगळी म्हणजे मुख्यत:ग्रीक आहे. पण म्हणून ऋषी हे चुकीचेच होते असे अभ्यास न करता म्हणणे अत्यंत चुकीचे ठरेल. त्यांनी लिहून ठेवलेल्या ग्रंथातील अर्थ नेहमीच्या आणि आजच्या काळाशी सुसंगत असा, शोधून काढणे हे आपले परमकर्तव्य आहे.शिव शंकर हे तिन्ही काळ, त्रिलोक, जन्म, स्थिती आणि मृत्यू या तीनही अवस्थांना जिंकणारे आहेत म्हणून ते त्रिशूलधारी. अणु अवस्थेत ते"विरागी, संन्यासी म्हणजेच "Neutron" म्हणजे जे Neutral राहतात... [विष्णू हे प्रोटोन आणि ब्रह्मा हे इलेक्ट्रोन]. त्यांचे "तांडव नृत्य" अणुगर्भात सततच चालू असते.ओम नम: शिवाय, घुमू दे, मनात रे देवा,या विश्वाचा तू "कर्ता" "धर्ता" संहारक देवा !! धृ !!मन रमू दे साधनेत जे विषयी रमलेले,आता तरी रे राहो नामी, दिन जे उरलेले,घडू दे सेवा जन्मो जन्मी, नको मोक्षाचा मेवा.....!! १ !!तूच गुरुंचा आद्य गुरु तुज, हर, भैरव म्हणती,लवकर होसी प्रसन्न भक्ता, आशुतोष जपती,गौरीशंकर, कैलासनाथा, शंभू महादेवा.....!! २ !!अवतरलासी पृथ्वीवरती, "ज्योती" स्वरूपाने ,धावे मागून पार्वतीमाता तुडवीत भवराने,कलादास मी प्रार्थित प्रभुजी, पदी मजसी ठेवा....!! ३ !!ठेवा- २ अर्थ- १] राहू देणे, ठेवणे २] मिळकत, साठवण, पुंजीभवराने - २ अर्थ - १] या भौतिक जगातील दु:खाची राने २] भंवर- भुंग्याप्रमाणे या फुलावरून त्या फुलावर शोधत शोधत जाणारी पार्वती माता ....आशुतोष- आशु- लवकर/ तोष- प्रसन्न होणे, प्रसन्न होणारा ...म्हणून जो लवकर प्रसन्न होतो असा तो म्हणजे शंकर....
अनंत कुलकर्णी  नाशिक

नवग्रह कवच

भगवान शिव तो औघड़ दानी है. उन्होंने पार्वती को नवग्रह कवच के बारे में बताया कि जो भी मनुष्य इस कवच को धारण करेगा या इसका जप करेगा उसके जीवन में ग्रह बाधा नहीं आयेगी. जीवन में वह सब प्रकार के भौतिक सुख प्राप्त करेगा. पाठकों के लाभार्थ उस कवच को प्रदान किया जा रहा है. जिसका जप हर किसी को करना ही चाहिए . ॐ ह्रां ह्रीं सः में शिरः पातु श्री सूर्य ग्रहपति, ॐ घों सौं ओम में मुखं पातु श्री चंद्रो ग्रह रजकः, ॐ ह्रां ह्रीं ह्रां सः करो पातु श्री सेनापति कुजः पयादथॐ ह्रौं ह्रां सः पदागयो नृप बालकः ॐ त्रों त्रों त्रों सः कटी पातु मायादमर पूजित ॐ ह्रौं ह्रां सः दैत्य पूज्य ह्रदयं परी रक्षतु ॐ छौं छं छौं स: कंठ देशम श्री रहू देव मर्दक ॐफौं फाम फौं सः कटी पातु सर्वांगम भीतो वतु ग्रहशचेते भोग देहा नित्यअस्तु सफुटित ग्रह एत दशांश संभूतं पातु नित्यम तु दुर्जनात अक्षम कवचं पुण्यं सूर्यादि ग्रह देवतम पठेद व पाठयेद वापी दारयेद यो जनः शुचिः सः सिद्धिं प्राप्यु न धिषटाम दुर्लाभाम त्रि ध्शेसतुयाम विधि:- इस को २ प्रकार से किया जा सकता है. एक अनुष्ठान के रूप में दूसरा नित्य पूजा के रूप में . १. अनुष्ठान को किसी भी दिन शुरू किया जा सकता है. स्नान करके अपने पूजा के स्थान में नवग्रह कवच को स्थापित करें . इसको जल से स्नान करवाएं . अब इस पर कुमकुम से तिलक करें. थोड़े चावल (जो टूटे हुए ना हों ) चडा दें. अब इस पर पुष्प चडा दें. घी का दीपक जला दें , अगरबत्ती लगा दें . अब इस पाठ को १०८ बार करें और केवल ११ दिन करें . ११ दिन के बाद इस कवच को गले में पहन लें . इसके बाद रोज केवल एक या पांच बार इस मंत्र को जप लिया करें . कुंडली में केसा भी दोष हो वह खत्म हो जायेगा, जीवन में उन्नति के रास्ते खुलने शुरू हो जायेंगे. रोगों से निवृति मिलेगी, २. अनुष्ठान ना करके यदि कवच को धारण करके मात्र पांच बार इस मंत्र को जप लिया जाये तो वह दिन सफलता पूर्वक निकलता है, उस दिन ग्रहों का कोई भी विपरीत प्रभाव उसे नहीं भोगना पड़ता. मेरी राय में शिव प्रदत इस दुर्लभ मंत्र कि जप प्रत्येक व्यक्ति को करना चाहिए जिससे उसके जीवन से परेशानियां दूरे हो सकें .

नवग्रह स्तोत्र मराठी अर्थासहित

II नवग्रह स्तोत्र II अथ नवग्रह स्तोत्र II श्री गणेशाय नमः II जपाकुसुम संकाशं काश्यपेयं महदद्युतिम् I
तमोरिंसर्वपापघ्नं प्रणतोSस्मि दिवाकरम् II १ II
दधिशंखतुषाराभं क्षीरोदार्णव संभवम् I
नमामि शशिनं सोमं शंभोर्मुकुट भूषणम् II २ II
धरणीगर्भ संभूतं विद्युत्कांति समप्रभम् I
कुमारं शक्तिहस्तं तं मंगलं प्रणाम्यहम् II ३ II प्रियंगुकलिकाश्यामं रुपेणाप्रतिमं बुधम् I
सौम्यं सौम्यगुणोपेतं तं बुधं प्रणमाम्यहम् II ४ II देवानांच ऋषीनांच गुरुं कांचन सन्निभम् I
बुद्धिभूतं त्रिलोकेशं तं नमामि बृहस्पतिम् II ५ II हिमकुंद मृणालाभं दैत्यानां परमं गुरुम् I
सर्वशास्त्र प्रवक्तारं भार्गवं प्रणमाम्यहम् II ६ II
नीलांजन समाभासं रविपुत्रं यमाग्रजम् I
छायामार्तंड संभूतं तं नमामि शनैश्चरम् II ७ II
अर्धकायं महावीर्यं चंद्रादित्य विमर्दनम् I सिंहिकागर्भसंभूतं तं राहुं प्रणमाम्यहम् II ८ II पलाशपुष्पसंकाशं तारकाग्रह मस्तकम् I
रौद्रंरौद्रात्मकं घोरं तं केतुं प्रणमाम्यहम् II ९ II
इति श्रीव्यासमुखोग्दीतम् यः पठेत् सुसमाहितः I
दिवा वा यदि वा रात्रौ विघ्न शांतिर्भविष्यति II १० II नरनारी नृपाणांच भवेत् दुःस्वप्ननाशनम् I
ऐश्वर्यमतुलं तेषां आरोग्यं पुष्टिवर्धनम् II ११ II ग्रहनक्षत्रजाः पीडास्तस्कराग्निसमुभ्दवाः I
ता सर्वाःप्रशमं यान्ति व्यासोब्रुते न संशयः II १२ II II इति श्रीव्यास विरचितम् आदित्यादी नवग्रह स्तोत्रं संपूर्णं

II नवग्रह स्तोत्र मराठी अर्थः
१) जास्वंदीच्या फुलाप्रमाणे लाल अंगकांती असलेल्या, कश्यप ऋषींच्या वंशांत जन्मलेल्या अत्यंत तेजस्वी, अंधाराचा शत्रू, सर्व प्रकारची पापे नष्ट करणार्या दिवसाच्या राजाला, सूर्याला मी नमस्कार करतो.

२) दही आणि शंख यांच्या तुषारांप्रमाणे शोभून दिसणार्या, क्षिरसागरांतून निर्माण झालेल्या, भगवान शंकराच्या डोक्यावर दागिन्यांप्रमाणे शोभणार्या आणि ससा धारण केलेल्या सोमाला (चंद्राला) मी नमस्कार करतो.

३) धरणीच्या पोटांतून जन्म घेतलेल्या, विजेसारखी अंगकांती असलेल्या, हातात शक्ती हे शस्त्र धारण केलेल्या, कुमारस्वरूप अश्या त्या मंगळाला मी नमस्कार करतो.

४) अशोकाच्या फुलाप्रमाणे लाल-श्यामल रंग असलेल्या, अति रूपवान, बुद्धिवंत, सोज्वळ, सरळमार्गी, सुस्वभावी बुधाला मी नमस्कार करतो.

५) देवांचा आणि ऋषींचा गुरु, सोन्यासारखी अंगकांती असलेल्या, अति बुद्धिवंत, त्रिलोकांत श्रेष्ठ अशा त्या बृहस्पतीला (गुरूला) मी नमस्कार करतो.

६) हिमकमळाच्या देठाप्रमाणे प्रभा असलेल्या, दैत्यांचा गुरु असलेल्या, सर्व शास्त्रांचे ज्ञान असलेल्या, भृगुकुळांत जन्मलेल्या शुक्राला मी नमस्कार करतो.

७) निळ्यारंगाची प्रभा असलेल्या, सूर्यपुत्र, यमाचा मोठा भाऊ असलेल्या, त्या शनैश्चराला (शनीला) मी नमस्कार करतो.

८) अर्धेच शरीर धारण केलेल्या, वीर्यवान, चंद्र-सूर्याला छळणार्या, सिंहीकेपासून जन्मलेल्या त्या राहूला मी नमस्कार करतो.

९) पळसाच्या फुलाप्रमाणे लाल, तारका आणि ग्रहांमध्ये प्रमुख, भीती निर्माण करणार्या, रुद्राप्रमाणे तापदायक, अशा केतुला मी नमस्कार करतो.

१०) याप्रमाणे श्रीव्यास ऋषींच्या मुखांतून निघालेले हे नवग्रह स्तोत्र जो कोणी दिवसा आणि रात्री पठण करेल त्याची सर्व विघ्ने नष्ट होतील.

११) नर-नारी-राजा या सर्वांची दुःखे नष्ट होतील. त्यांचे ऐश्वर्य, आरोग्य आणि श्रेष्ठत्व यांची वृद्धी होईल.

१२) ग्रह, नक्षत्र, चोर आणि अग्नी यांपासून होणारा त्रास नष्ट होईल यांत संशय नाही असे श्रीव्यास ऋषी म्हणतात. अशारीतीने श्रीव्यास ऋषींनी रचिलेले हे नवग्रह स्तोत्र संपूर्ण झाले. नवग्रह स्तोत्र नवग्रह स्तोत्र हे व्यास ऋषींनी रचलेले आहे.
हे स्तोत्र म्हणजे नऊ ग्रहांचे नऊ मंत्रच आहेत. आपल्या आयुष्यावर नवग्रहांचा परिणाम होत असतो, असे ज्योतिषशास्त्र म्हणते. नवग्रहांचा आपल्या जीवनावरील वाईट परिणाम नाहीसा होऊन हे नवग्रह आपल्याला अनुकूल व्हावेत म्हणून या नवग्रह स्तोत्राचा एक पाठ रोज श्रद्धेने, भक्तिभावाने व मनापासून करावा. त्यामुळे आपली संकटे, अडचणी नाहीश्या होतात व वाईट स्वप्नेही पडत नाहीत. उत्तम व निरोगी आयुष्याचा लाभ होतो. आपण धनवान व आयुष्यमान होतो. Astrology